Botanik bahçe, farklı bitkilerin bir araya toplandığı, yetiştirildiği ve sergilendiği bahçe türüdür. Bu özel bahçeler, bitki bilimi üzerine kurulmuştur. Türkiye’deki botanik alanları genellikle ağaçları, bitki türlerini ve endemik flora örneklerini barındırır. İstanbul’un en büyük botanik bahçesi olan Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Ataşehir’de bulunmaktadır. Eğer görmek isterseniz, girişi ücretsizdir.

Kendi Botanik Cennetinizi Oluşturun! Adım Adım Botanik Bahçe Oluşturma

Türkiye’nin en büyük botanik bahçesi olarak bilinen Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Ataşehir’de bulunmasından dolayı ‘Ataşehir Botanik Bahçe’ olarak da bilinmektedir. Ataşehir Botanik Bahçe yol tarifi için; Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Ümraniye girişi Ümraniye/İstanbul ve Nezahat Gökyiğit Kefiş Bahçesi Ataşehir Bulvarı olmak üzere iki ana girişi bulunmaktadır.

• Alan seçimi ve planlama
• Toprak hazırlığı
• Bitki seçimi ve temini
• Bitki dikimi
• Sulama sistemi
• Gölge alanı oluşturma
• Bahçe düzeni
• Dinlenme alanları ve dekorasyon
• Bitki Etiketleme
• Aydınlatma sistemi

1- Alan Seçimi ve Planlama

Botanik oluşturulacak alanın iç mekân mı dış mekân mı olacağını belirlemelisiniz. Bitkilerin yetiştirilmesi için doğru alan seçimi çok önemlidir. Botanik bahçenin oluşturulacağı yer, yürüme alanları ya da Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Kütüphanesi gibi kütüphane yapma düşünceleriniz varsa, ona göre alan seçimi yapmalısınız.

A-İç Mekân Seçimi

Mevsimsel değişikliklerden bağımsız olarak yıl boyunca bitkiler yetiştirebilir, dış mekân hastalıklarından daha az etkilenebilirler. Ayrıca, kütüphane ve dinlenme alanları gibi alanlar oluşturabilirsiniz. Tüm bunlarla birlikte yüksek maliyet ve iç mekanlar için sınırlı alanlar gibi dezavantajları bulunmaktadır.

B-Dış Mekân Seçimi

Genellikle daha geniş alanlar olduğundan daha fazla bitki koleksiyonu sunar ve doğal ortamlarında yetiştiğinden dolayı daha sağlıklı bitkilere sahip olursunuz. İç mekanlara göre daha az maliyetlidir; ayrıca ziyaretçilere daha doğal bir ortam sağlamış olursunuz. Avantajlarının yanında dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlar, mevsimsel değişiklikler nedeniyle bitkileri yetiştirmekte zorlanmak, dış mekân zararları ve bitki hastalıkları olarak sayılabilir.

2-Toprak Hazırlığı

Toprak, bitkilerin sağlıklı büyümesi ve gelişimi için önemlidir. Toprağın pH seviyesi, besin değeri ve dokusu analiz edilmelidir. Besin içeriğini zenginleştirmek için gübreleme yapılmalıdır. Toprağı tesviye etmek, sulama ve bakım işlerini kolaylaştırabilir. Bahçeye botanik kurmak için toprak hazırlığı, dikimden birkaç hafta önce yapılmaya başlanmalıdır.

3-Bitki Seçimi ve Temini

Botanik alan oluşturulurken, bitki seçimi bahçenin amacı, iklim ve coğrafi koşulları ile toprak yapısına göre yapılmalıdır. Bitki seçimi aşamasında, bitkilerin ihtiyaç duyduğu sulama sıklığı, gerekli olan gübre çeşitleri ve ihtiyaç duyulan budama şekilleri dikkate alınmalıdır. Bahçenin büyüklüğü ve iklim koşullarına göre farklılık göstermekle beraber aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.

Bitkilerin dikimi için en uygun zaman mevsimlere göre değişmektedir. Bazı bitkiler yaz aylarında da dikilebilir; ancak sıcak havalarda bitki sulamasına daha çok dikkat edilmelidir. Dikim çukurları, bitkilerin kök boyutlarına göre derin olmalıdır. Bitkilerin etrafına malç serilmeli ve bitkilerin sağlığı düzenli olarak kontrol edilmelidir.

5- Sulama Sistemi

Botanik bahçe için sulama sistemi seçimini etkileyen faktörler arasında bitki türleri, iklim koşulları, toprak yapısı, bahçenin düzeni ve bahçe etrafındaki su kaynakları dikkate alınmalıdır. Bahçe sulama sistemleri için önerileri maddeler halinde inceleyebilirsiniz.

A-Yağmur Sulama Sistemi

Suyu yağmur gibi püskürterek sulama yapar; geniş alanlar için uygundur, fakat su israfına neden olabilir.

B-Damla Sulama Sistemi

Suyu doğrudan bitki köklerine damlatır; böylece su tasarrufu sağlar. Bahçedeki botanik alanların sulama sistemi için uygundur ve hastalıkları önlemeye yardımcı olur.

C-Yüzey Sulama Sistemi

Suyu toprak yüzeyine yayarak sulama yapar; büyük botanik alanlarını sulamak için uygundur. Bitki hastalıklarını yayabilir ve su israfına neden olabilir.

D-Otomatik Sulama Sistemi

Zamanlayıcı ve sensörler sayesinde bitkileriniz otomatik olarak sulanır. Su ve iş gücü tasarrufu sağlamaktadır; ayrıca büyük bahçelerde yoğun bitki koleksiyonları için de uygundur.

E-Manuel Sulama Sistemi

Küçük bahçeler için uygun olan bu sulama yöntemi, hortum veya sulama kaplarıyla yapılmakta ve çok fazla iş gücü gerektirmektedir.

6-Gölge Alanı Oluşturma

Bahçe oturma alanlarınızı, bahçe şemsiyesi veya tenteler kullanarak dekore edebilir ve gölge alanlar oluşturabilirsiniz. Gölge alanlarını, bahçe dekorasyonuna uygun şekilde tasarlamalısınız. Gölge alanlar için ayrıca büyük ağaçlar, pergolalar ve çardaklar ile gölgelik kumaşlardan da yararlanabilirsiniz.

7-Bahçe Düzeni

Botanik alanlar oluşturmaktaki amacınızı belirlemelisiniz. Amacınız eğitim, araştırma ve koruma amaçlı olacaksa, bu durum bitki seçimlerinizi etkileyecektir. Bir tema üzerinden gitmek isterseniz, bitki çeşitleri olarak tıbbi bitkiler, tropikal bitkiler veya bir coğrafi bölgeye ait bitki çeşitleriyle tema oluşturabilirsiniz.

8-Dinlenme Alanları ve Dekorasyon

Botanik bahçe, ziyaretçilerinin doğa ile iç içe huzurlu bir ortamda vakit geçirmeleri için özenle dekore edilmelidir. Ziyaretçilerin yaz aylarında güneşten korunabilmesi adına ağaç altlarına pergolalar ya da çardak dinlenme alanları yapılabilmektedir. Ahşap banklar, taş oturma grupları veya ahşap bahçe şemsiyesi gibi malzemelerle bahçe gibi dinlenme alanlarını dekore edebilirsiniz.

9-Bitki Etiketleme

Bitki etiketleme, bitkilerin isimleri, bitki türleri ve özellikleri hakkında bilgilendiren etiketlerdir. Etiket çeşitlerini bahçenizin bulunduğu alana göre seçebilirsiniz. Dış mekân bahçeler, için plastik etiketler ve metal etiketler uzun ömürlü ve suya dayanıklılık yönünden doğru tercih olacaktır. Botanik bahçe haritası ile ilgili panolar, yön tabelaları ve broşürler hazırlayabilirsiniz. En önemlisi, ziyaretçilerinize rehberlik etmesi amacıyla personel bulundurmalısınız.

10-Aydınlatma Sistemi

Aydınlatma sistemi LED aydınlatıcılar, enerji tasarrufu sağlamaktadır. Aydınlatma sistemlerini mutlaka uzman elektrikçiler yapmalıdır. Vurgu aydınlatmalarıyla belirli bitkilerin özelliklerini vurgulamak için spot lambalar veya projektörler kullanabilir. Yol kenarlarını aydınlatmak için direk ve yer lambaları kullanılabilirsiniz. Son olarak güneş enerjili bahçe aydınlatma sistemleri, bahçe için ekonomik bir seçenek olacaktır. Tüm gün enerji toplayarak geceleri aydınlatma sağlamaktadır.

Sık Sorulan Sorular

Botanik bahçeler konusunda bilgi edinmek ve botanik alan oluşturmak için araştırma yapan kullanıcıların merak ettiği diğer sorular şunlardır:

1-Botanik Bahçe Ücretli Mi?

Giriş ücreti bulunmayan bazı botanik bahçeler şunlardır; Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Bakırköy Botanik Parkı. Giriş ücreti alınan botanik bahçeler için Atatürk Arboretumu, Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı örnekleri verilebilir.

2-Botanik Park’ta Neler Var?

Botanik içerisinde bitki koleksiyonları, eğitim ve araştırma tesisleri, ziyaretçi alanları ve seralar bulunmaktadır. Botanik bahçeler genellikle bitki çeşitliliklerini sergilemek ve araştırma yapmak amacıyla oluşturulan özel alanlardır.

3- Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesine Hangi Otobüs Gider?

8K, 10A, 13, 14ŞB, 19E, 19EK,19M, 21B ve 256 numaralı otobüsleri kullanabilirsiniz. Nezahat Gökyiğit Keşif Bahçesi için  en kolay ulaşım, Ataşehir girişi konumu ise Ataşehir Bulvarı- Batı Ataşehir yönünden 2dakika yürüme mesafesindedir.